Büyük kulakları ile dikkatleri üzerinde çeken Habeş kedisi günümüzde en çok merak edilen kedi ırklarından biri. Abyssinian veya kısa Aby olarak da bilinen bu kediler antik, gizemli ve atletik bir yapıya sahipler. Badem şeklindeki büyük gözleri, dik kulakları ve ince bir vücut yapısına sahiptirler. Eski Mısır eserlerinde ve resimlerinde tasvir edilen soylu kedilere benzerlikleriyle ünlenen bu kediler görünüşleriyle resmen insanları büyüler. Kökenleri de kendileri kadar gizemlidir ve bu konuda birçok teori geliştirilmiştir. Atletik, güçlü ve son derece meraklı olan Habeş kedisi, ailelerine sadakatleri ve insanlarla etkileşim seviyelerine bakıldığında köpeklere benzer huyları nedeniyle insanlar tarafından çok sevilirler. Yüksek zekaları ve oyun oynamaya olan istekleri onları ailelerinin aktif bir parçası yapar. Blog yazımızda bu gizemli kedilerin tüm özelliklerini ve bakımı için gereken tüm bilgileri sizlerle paylaşıyor olacağız. Bu kedilerden birini dost edinmeyi düşünüyorsanız kesinlikle yazımızı okumadan geçmeyin.
Fit yapısı ve etkileyici tüy yapısıyla etkileyen Habeş Kedisi ağırlık olarak 5.5 kiloya kadar ulaşabilir. Bununla beraber uzunlukları 71 santimetreye kadar çıkabilir. Oldukça kısa olan tüyleri kızıl, kırmızı, mavi, tarçın ve açık kahverengi renklerinde olabilir. Tüyleri düz bir yapıdayken kökleri ve uçları farklı renktedir. Büyük badem gözleri yeşil veya altın renklerinde olabilir. Sağlıklı bir habeş kedisinin ömrü 15 yıla kadar çıkabilir. Kritik derecede olmasa da hipoalerjenik bir kedi türüdür. Hint Okyanusu’nun kıyı bölgeleri ve Güneydoğu Asya’nın bazı bölgeleri bu kedilerin kökenleri olarak kabul edilir.
Habeş kedisi cana yakın ve dışa dönük bir kişiliğe sahiptir, bu yüzden oyun oynamayı sever ve yalnız kalmaktan nefret eder. Bu gizemli kedi çok sosyal bir yapıya sahip olsa da uyumlu yapısı ve oyuncu doğası sayesinde kendi başına oyuncaklarla oynamayı ve merdivenlerden yukarı aşağı koşmayı eğlenceli bulabilir. Ancak her halükarda bir aile üyesini yanında isteyecektir.
Yaklaşık bir yaşında tam boyuna ulaşan Habeş kedisi, atletik ve gizemli görünüşüne rağmen yavruluk döneminde huylarını yetişkinlik dönemine kadar korur. Bu kediler, tezgahta ve raflardan duran eşyaları devirmeyi sevdikleri için kapkaççı olarak da anılırlar. Oyuncu yapıları nedeniyle kedi krallığının palyaçoları diye isimlendiren kedi dostları da bulunur. Heyecanlı ve oyuncu doğaları, köpeklerle de iyi geçinmelerini sağlar. Köpeklerle beraber uyumlu şekilde oyunlar oynayabilirler ve onlara sataşarak dalga geçebilirler.
Habeş kedisinin en etkileyici özelliği, köklerinde açık renklerle başlayan, ardından kuyruğunun ucuna kadar koyu tonlara doğru giden yoğun ve sık tüyleridir. Siyah siyah beneklere sahip kırmızımsı kahverengi taban bu cinsin orijinal rengidir. Fakat bunla birlikte açık kahverengi taban da yaygındır. Tüyleri dokunduğunuzda ipeksi bir his yaratır.
Etkileyici tüyleri ile birlikte Habeş kedisinin bir başka çarpıcı özelliği, vücut oranlarına göre büyük, öne doğru bakan dik kulaklarıdır. Büyük, uyanık ve badem şeklindeki gözleri kama şeklindeki suratlarında ay taşı gibi parlarlar. Etkileyici kulakları ile birlikte bu gözler aşık gibi bakan bir yüz ifadesi bırakır. Habeş kedisinin uzun ve ince vücudu ona zarif bir görünüm kazandırır. Patileri vücuduna göre küçüktür ve doğal duruşu sanki parmaklarının ucunda duruyormuş gibidir. Bu da Habeş kedisine asil bir duruş kazandırır. Kuyruğu incedir ve neredeyse vücudu kadar uzundur. Uzun kuyrukları bu kediyi görenlerin en çok şaşırdıkları detaylardan biridir.
Habeş kedileri, dünya çapında öncü veterinerlere göre inanılmaz derecede akıllı ve meraklıdır. Bu onları tıpkı ataları kaplanlar gibi doğal kaşifler yapar ve onları evinizin en yüksek notlarına kadar her köşesinde onları yakalamanız muhtemeldir. Hiç beklemediğiniz anda beklemediğiniz yerlerden çıkabilirler. Çok eğlendirici kedilerdir ama aynı zaman kendilerinin de çok fazla eğlenmeye ihtiyaçları vardır. Çok atletiktirler ve tırmanmayı, zıplamayı, koşmayı, sıçramayı ve keşfetmeyi severler. Sakin, kucakta dinlenmeyi seven ve rahat bir kedi arayan ve uzun süre evden uzak kalan evcil hayvan sahipleri için zorlayıcı kediler olabilirler. Bu kedileri ailenizin üyesi yapmak ve ihtiyaçlarını karşılamak için bolca zaman ve enerjiye sahip olmalısınız. Diğer kedilere göre daha fazla uyurlar fakat uyanık olduklarında sürekli aktif olurlar ve dolu dolu yaşarlar.
Sosyal becerileri ile tanınan Habeş kedisi, insanlarla birlikte heyecanlı oyun saatlerinin tadını çıkarırlar. Her zaman hareket halinde olan bir cinstir ve bu nedenle uzun süreler kucağınızda durmaz hemen harekete geçerler. Fakat sizden uzakta olsalar bile her zaman gözleri sizin üzerinizdedir ve sürekli hareketlerinizi takip ederler. Son derece dikkatli kedilerdir, bu nedenle sakladığınız oyuncakları veya ödül mamalarını sizi şaşırtacak şekilde bulabilirler. Ev içinde bu zeki kedilerden bir şey saklamak zordur. Kucakta durmayı pek sevmeseler de aile üyeleriyle sohbet etmekten zevk alırlar. Diğer kediler gibi miyavlayarak değil yumuşak ve hoş bir şekilde mırlayarak sizinle konuşurlar. Beklemediğiniz anlarda omzunuza zıplayıp kuş gibi tünebilirler. Karakteri konusunda unutmamanız gereken hayatınızın her alanına ve anına bu kedilerin katılmak isteyeceğidir.
Habeş kedisi, kendisi için oyunlar yaratarak kendi kendine egzersiz yapan aktif bir kedidir. Ancak her evcilleştirilmiş kedi türü gibi Habeş kedisinin de egzersiz içgüdüsü biraz da olsa körelmiştir. Bu nedenle sevdiği birkaç oyuncak ile interaktif oyunlara ihtiyaç duyarlar. Habeş kedisi ayrıca tırmanacakları, tırmalayacakları ve güneş altında uzanacakları bir kedi ağacına ihtiyaç duyarlar. Çok sayıda evcil hayvanın bulunduğu evler bu kediler için cennet gibidir. Her tür hayvan ve cins kediyle enerjik şekilde oyun oynayabilirler. Habeş kedisinin merakı, oyun sevgisi ve yüksek sevgisi nedeniyle dışarı çıkarıldıklarında kedi tasması ile dolaştırılmaları güvende olmalarını sağlar. Çünkü gözünüzden kaçırdığınız bir anda merak ettikleri bir şeyin peşinden bir anda koşup kaybolabilirler.
Eğer bir Habeş kediniz var ise ve onun aktifliğine yetişemiyorsanız sizin için birkaç aktivite önerilerimiz mevcut. Yüksek enerjilerini atmaları için kedi çarkında koşma, kedi ağacı gibi dikey alanları keşfetme, kuşların bulunduğu bir parka götürerek ona kuş gözlemciliği yaptırma, evin belirli konumlarına ödül maması gizleyerek bulmasını sağlama, mama bulmacaları çözdürme, kedi tasması ile yürüyüşlere çıkma, suyla oynatma, yeni numaralar öğretme ve parktaki diğer evcil hayvanlarla oynatma gibi birçok aktivite Habeş kedinizin enerjilerini atmasını ve sağlıklı kalmasını sağlayacaktır.
Birçok efsaneye göre, Habeş kedisi bir zamanlar Mısır firavunlarına aitti. Mısır’dan İngiltere’ye taşınan kedilerin seçici bir şekilde çiftleştirilmesi ile bu türün ortaya çıktığını iddia eden teoriler de mevcut. 1871 yılında Crystal Palace Kedi Gösterisi’nde gizemli şekilde bir anda ortaya çıktıklarından beri yapılan genetik testler, Habeş kedisinin muhtemelen Hint Okyanusu kıyı bölgeleri ve Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerinde geliştiğini ortaya koymuştur. Hollanda’daki Leiden Zooloji Müzesi’nde bulunan, Habeş kedisinin kızıl ve kıl uçları farklı renkte olan tüylerine sahip doldurulmuş bir kedi bu teoriyi destekler niteliktedir. Bu doldurulmuş kedinin Hindistan’dan geldiği düşünülüyor.
1871 yılında Crystal Palace Kedi Gösterisi’nde sergilenen Zula adlı kedinin Habeşistan’dan (Günümüz Etiyopya) ithal edildiği için Habeş kedilerine bu ismin verildiğine genel olarak inanılır. Tüy rengi ve desenlerindeki çeşitlilik ise muhtemelen Habeş kedilerinin diğer evcil kedilerle çiftleştirilmesinin bir sonucudur. Amerikalı kedi meraklıları 1900 yıllarında Habeş kedilerini ithal etmeye başladı, ancak 1930’lara kadar üreme programlarına başlamadı. Bu dönemde birçok kedi İngiltere’den ABD’ye ihraç edildi. Bu durum, II. Dünya Savaşı sırasında Avrupa’da neredeyse yok olan cinsin korunmasını sağladı. O zamandan beri Habeş kedisi nüfusu hızla arttı ve dünyanın en popüler kedi cinslerinden biri haline geldi. Kedi Hayranları Derneği, Habeş kedisini 2023 yılı için 7. en popüler kedi cinsi olarak belirledi.
2007 yılında Habeş kedisinin DNA’sı, evcil kedigiller hakkında yapılan bir araştırma için çözüldü. Bu çözümleme, tür evcilleştirmesi konusunda daha fazla bilgi sahibi olmamızı sağladı ve bir çok kedi hastalığı hakkında bilgi sağladı. Popüler kültürde 1978 Disney yapımı Uzaydan Gelen Kedi filminde bir Habeş kedisi başroldü ve bu cinsin popülerleşmesini sağladı. Buna ek olarak Birman/Habeş karışımı olan Avustralya’nın ilk pedigri kedi cinsi olan Australian Mist’in geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Yüksek egzersiz ihtiyaçlarına ve çok aktif olmalarına rağmen, Habeş kedisi orta seviyede bakım gerektiren bir kedidir diyebiliriz. Habeş kedisi gezmeyi ve keşfetmeyi seven bir kedidir ve evinizdeki yüksek noktalara tünmeyi çok seveceklerdir. Yüksek kedi ağaçları kedinizin bu ihtiyacını karşılamak için önemlidir. Kedinize vereceğiniz tırmanma imkanı mutlu olmasını sağlayacaktır. Büyük bir pencereniz veya dışardaki ağaçları gören bir alanınız var ise kedi ağacını buraya konumlandırarak Habeş kedinizin kuşları izlemesini sağlayabilirsiniz. Bu kediler kuş gözlemciliğine bayılırlar. Fakat pencereleri açık bırakmamaya ve sinekliklerinize dikkat etmelisiniz. Çünkü her an bu kuşların peşine koşturmak için pencereden atlayabilirler. Bunun yanında evinizde devrilecek vazo, biblo gibi eşyalardan kurtulmanız gerekir.
Habeş kedisi ile dost olacaksanız sağlam bir oyuncak stoğu yapmanız gerekir. Çeşitli ve kedinizin farklı içgüdülerini uyaran birçok oyuncak bulundurmalısınız. Bu oyuncu ve akıllı kediler kedi oltaları, kedi tünelleri, kedi nanesi oyuncakları gibi farklı farklı oyuncaklar ile zevkle oynarlar. Oyuncakların yanında bir şişe kapağı ile bile uzun süreler kendilerini eğlendirebilirler. Bu nedenle sıkılmayacakları şekilde farklı oyuncak ve aktivite çeşitlerini Habeş kedinize sunmanız gerekir. Habeş kedisi keşfetmeyi çok sever, bu nedenle zaman zaman küçük mobilyalarınızın yerlerini değiştirmek iyi bir fikir olabilir. Sosyal bir yapıları bulunan bu kediler farklı hayvanların bulunduğu evlerde mutlu olurlar. Ancak kedi uzmanları bireysel olarak değişim gösterebiliyor olsa da bu kedilerin kucaklanmaktan, tutulmaktan ve kısıtlanmaktan hoşlanmadıklarını söylerler. Bu nedenle ailenizdeki çocukların bu kedilerle iletişime dikkat etmelisiniz. Sıkma ve kuyruğunu tutma gibi davranışları bu kedilere göstermemeleri konusunda dikkatli olun. Habeş kedinizin sıkılmaması ve davranış bozuklukları geliştirmemesi adına, yavruluk döneminden itibaren diğer hayvan ve insanlarla doğru şekilde sosyalleştirilmeleri, günlük birkaç kez olmak üzere fiziksel aktiviteler ile uyarılmaları gerekir. Veterinerler bu kedilerin içgüdülerini uyarmanın en kolay yolunun ödül mamalarını saklayıp, bulmalarını sağlamak olduğunu söylüyorlar. Bunun yanında bir kedi tasması ile dış dünyayı ve doğayı nadir de olsa keşfetmeleri gerektiğini belirtiyorlar. Bu kediler için ideal ortam, oyuncakların, bulmacaların ve bir sürü raf dolu olduğu orta veya büyük bir evdir.
Habeş kedisinin tüyleri kısadır ve çok az tüy döktükleri için sık sık tarama gerektirmez. Haftalık tarama ve ara sıra banyo yapmak tüy dökülmesini azaltmaya ve tüylerinin sağlıklı görünmesini sağlayacaktır. Tüm kedilerde olduğu gibi, düzenli bir ağız sağlığı rutini geliştirmek önemlidir. Günlük diş fırçalama idealdir, fakat vaktiniz bulunmuyorsa haftada bir kez dişlerini fırçalamanız da yeterli olacaktır. Buna ek olarak Habeş kedinizin kulaklarını kir ve kalıntılara dikkat ederek incelemelisiniz. Enfeksiyon belirtileri için bu büyük kulakları haftada bir kez kontrol edin. Yumuşak bir pamuklu bez ile kulaktaki kirleri temizleyebilirsiniz. Kedinizin kulaklarını kesinlikle kulak temizleme çubukları ile temizlemeyin. Çubuğun sert yapısı kulağın hassas yapısına zarar verebilir. Habeş kedinizin badem şeklindeki büyük gözleri için de dikkatli olmalısınız. Akıntı, kızarıklık ve tahrişe karşı gözlerini sürekli kontrol edin. Çoğu insan kedilerin gözleri yaşardığında ağladığını sanarak geçiştirebilir fakat kedilerde bizdeki gibi üzülünce gözyaşının akması gibi bir durum bulunmaz. Bu durum gözle ilgili bir sorunun belirtisidir.
Kedinizin beslenme ihtiyacı yaşına, cinsiyetine ve aktivite seviyesine bağlı olarak değişir. Atletik ve enerjik olan bu kedileri yüksek kaliteli kuru kedi maması ile günlük olarak beslemek gerekir. Kedinize ne kadar mama vermeniz gerektiği konusunda ise, böyle özel ırk bir kedi için veterinerinize danışmalısınız. Fazla beslenmenin bu kedilerde obeziteye neden olması zordur çünkü aktifliklerinden dolayı fazla enerji harcarlar. Yüksek enerji ihtiyacını karşılayacak zengin içeriği olan mama kullanmak bu nedenle önemlidir. N&D gibi kaliteli kedi maması markalarını kullanmak ideal tercihtir. Ödül maması olarak farklı farklı ödül çeşitlerini kullanabilirsiniz fakat yaş mamaları kedinizin ana besin kaynağı yapmamaya ve günlük aldığı kalorinin %10’unu geçmemesine dikkat edin. En akıllı kedi cinslerinden biri olan bu kedileri zihinsel olarak uyararak besleyebileceğiniz puzzle mama kapları kullanabilirsiniz. Bu şekilde beslenirken aynı anda yeteneklerini kullanabilirler.
Habeş kedisi genel olarak sağlıklı bir kedi olsa da bu kedilerde görülen birkaç yaygın sağlık sorunu vardır. Bunlar her kedide görülmez fakat tetikte olmak önemlidir. Dişleri yerinde tutan dokularda oluşan enfeksiyon sonucundan oluşan Periodontal hastalık ilk başta gelir. Diz kapağının yerinden çıkmasına neden olan kalıtsal bir hastalık olan Patellar Luksasyon için de tetikte olmalısınız. Körlüğe yol açabilen dejeneratif bir göz hastalığı olan Progresif Retinal Atrofi için göz sağlığı konusunda dikkatli olmalısınız. Kalça displazisi ise kalça eklemlerinin anormal gelişimine neden olan ortopedik bir durumdur. Kedinizin sağlığı konusunda endişeleriniz var ise hızlıca bir veterinere danışın. Kesinlikle veteriner kontrollerini atlamayın.
Habeş kedisi Türkiye’de diğer kedilere göre daha az bulunur. WCF kayıtlı yavrular profesyonel yetiştiriciler üzerinden sahiplenilebilir. Genellikle Rusya’da daha fazla popülasyona sahiptirler ve yetiştiricilerin getirdiği Habeş kedileri Türkiye’de bulunabilir.
Bu kedi, enerjik büyük çocuklarla gayet iyi geçinir. Ancak küçük çocuklar ve bebekler bu kedileri korkutabilir. Yine de Habeş kedisinin saldırganlık göstermesi pek olası değildir. Ancak kedinizin çocuk ve bebeklerle iletişimini her an kontrol etmek önemlidir.
Hayır. Son derece sosyal olan Habeş kedisi, uzun süre yalnız bırakılırsa zarar görebilir ve depresif davranarak kendine zarar verebilir. Bu kediler evden uzakta ve yalnız yaşayan insanlar için uygun değildir. Sürekli evde bulunan bir aile üyeniz yok ise kesinlikle bu kedileri ailenize dahil etmeyin!
Habeş kedisi kısa tüylü bir kedi türü olduğu için çok fazla tüy dökmez. Haftada bir tarama ve ara sıra banyo yapmak tüy dökülmesini azaltmaya ve tüylerinin sağlıklı görünmesini sağlayacaktır.
Evet, Habeş kedileri evcil hayvan olarak beslenmeye uygundur. Enerjik ve oyuncu bir cins olmalarına rağmen, apartman dairesinde yaşamaya da uyum sağlayabilirler. Yeterli egzersiz ve zihinsel uyarım sağlandığı sürece ev ortamında mutlu bir şekilde yaşayabilirler.
Peygamber Efendimizin kedisinin cinsi kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı rivayetlere göre Habeş kedisi olduğu söylenmektedir. Rivayete göre, Peygamber Efendimiz Uhud seferinde önlerine yavrusunu emziren siyah-beyaz bir Habeş kedisi çıkınca askerler güzergâhını değiştirmiş; dönüşte de bu kediyi sahiplenerek Müezza adını vermişti.
Habeş kedileri ortalama 15 yıla kadar yaşayabilirler. Sağlıklı bir beslenme, düzenli egzersiz ve veteriner bakımı ile bu ömrü uzatmak mümkündür.
Habeş kedileri, tıpkı diğer kediler gibi etçildir. Yüksek kaliteli kuru kedi maması ile beslenmeleri gerekir. Kedinize ne kadar mama vermeniz gerektiği konusunda ise, veterinerinize danışmanız önemlidir. Fazla beslenmenin bu kedilerde obeziteye neden olması zordur çünkü aktifliklerinden dolayı fazla enerji harcarlar. Yüksek enerji ihtiyacını karşılayacak zengin içeriği olan mama kullanmak bu nedenle önemlidir.
Habeş kedisi, gizemli tarihi, atletik yapısı ve zeki karakteri ile son yıllarda oldukça popüler hale gelen bir cinstir. Bu blog yazımızda Habeş kedisinin tüm özelliklerini, bakımı için gereken bilgileri ve Habeş kedisi sahiplenmeyi düşünenler için önemli detayları sizlerle paylaştık. Eğer siz de enerjik, oyuncu ve sadık bir dost arıyorsanız, Habeş kedisi sizin için ideal bir seçim olabilir. Ancak unutmayın, bu kediler tıpkı diğer canlılar gibi özel ilgi ve bakıma ihtiyaç duyarlar. Bu blog yazısı, Habeş kedisi sahiplenmeden önce size bir rehberlik sunacaktır.
Yine de aklınıza takılan herhangi bir konu olursa yorumlarda sormaktan çekinmeyin.