İran Kedisi Özellikleri ve Bakımı Hakkında Her Şey

Huysuz ve memnuniyetsiz yüz ifadeleriyle bilinen İran kedileri, aslında oldukça sevecen ve nazik bir yapıya sahiptir. Yuvarlak, basık yüzleri ve neredeyse tüm renklerde görülebilen uzun kürkleriyle diğer kedilerden kolayca ayırt edilebilen bu kediler, tüm kedi ırkları arasında özel bir yere sahiptir. Blog yazımızda, bu ilginç kedileri detaylıca inceleyeceğiz. Eğer bir İran kedisini ailenize katmayı düşünüyorsanız, bu yazıyı okumadan geçmeyin.

İran Kedisi Özellikleri

İran kedisi tatlı, sevecen ve nazik bir kişiliğiyle özellikle Türk evlerinin favori kedilerinden biridir. Ağırlıkları 3 ila 5,5 kg arasında değişirken, uzunlukları 35 ile 43 arasında değişir. Ağırlık ve uzunluğu ile orta boylu kedi sınıfına girerler. Oldukça uzun tüyleri mavi, siyah, beyaz, krem, kırmızı, çikolata, leylak, gümüş ve altın renklerinde olabilir. Neredeyse her renk tonunda bir İran kedisine rastlamanız mümkündür. Göz renkleri de aynı şekilde farklı farklı renklerde olabilir. Bu renkler arasında bakır, mavi, yeşil, mavi-yeşil ve ela bulunabilir. 15 ve 20 yıl arasında değişen ortalama yaşam süreleri ile hayatınızın büyük bir kısmına eşlik edebilirler. Hipoalerjenik bir tür değillerdir.

İran Kedisi Görünümü

İran kedisi diğer kedilerden kolayca ayırt edilebilen karakteristik bir görünüme sahiptir. Vücut yapısını incelediğimizde kısa ve kaslı bacakları, kısa sırtı, sağlam vücudu ve derin göğsü öne çıkar. Tıknaz bir vücutları var diyebiliriz. Tatlı ve memnuniyetsiz yüz ifadesini kazandıran yüzü ise yuvarlak yanaklı, kısa burunlu ve ağızlı, büyük yuvarlak gözlü şekli ile gülümsetir. Tüyleri son derece uzundur ve yoğun bir alt tüy tabakası vardır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bir çok farklı renkte ve desende İran kedisi tüy görünümü oluşabilir. Kuyrukları da kısadır ve tüylüdür. Günümüzdeki görünümleri bu ırkın gerçek görünümleri değildir. Orijinal görünümlerinde burunları basık değildir ve Ankara kedisine daha çok benzerler. Atalarına en çok benziyen İran kedisi türü ise Baby Face Persian olarak bilinen türdür. Orijinal görünümlerini korumak isteyen yetiştiriciler bu türü devam ettirmektedir.

İran Kedisi Kişiliği

İran kedisi sakin ve tatlı kişilik yapısıyla özellikle tekir kedilerden ayrılırlar. Oldukça dost canlısı bir yapıları vardır fakat küçüklükten itibaren sert davranışlara maruz kalmamaları gerekir. Bu kediler uygun şekilde sosyalleştirildiklerinde diğer kediler ve köpekler ile de uyumlu şekilde yaşayabilirler. Fazla fiziksel aktiviteye ihtiyaç duymazlar ve kucağınızda okşanarak dinlenmek onlar için yeterli olacaktır. İran kedisi, çocuklu aileler için harika bir aile üyesi olurlar. İlgi görmeyi sevseler de, her tanıştıkları insanla bağ kurmazlar. Daha çok sahiplerine ya da aile üyelerine ısınırlar. Sessiz ve melodik miyavlamaları ile sakinliklerini ifade ederler. Evde mobilyaların üzerine zıplamazlar ve eşyaları devirmezler. Kısa bacakları ve ağır kemikli vücutları nedeniyle zaten zıplayamazlar. Neredeyse diğer tüm kedilerden farklı olarak İran kedisi, yavruluk döneminden itibaren eğitildiğinde "Hayır" komutunu dinleyebilir ve ismiyle çağırdığınızda tepki verebilir. Bu ırkın erkekleri daha sevecen iken, dişileri biraz daha mesafeli bir yapıya sahiptir.

İran kedileri evde sevdikleri bir noktada uzanıp evde olup bitenleri izlemeyi çok severler. Bu yer evin yüksek bir köşesi, koltukların tepesi veya kedi ağacı olabilir. Beraber yaşadıkları ailelerini çok severler ama kısa süreli yalnız kalmaktan da rahatsız olmazlar.

İran Kedisi Tarihi

İsminden de anlaşılacağı üzere kökenleri İrana dayanan bu kediler, bir yandan da Türkiye kökenlidirler. Günümüzde İran kedisi olarak bilinen ırk, Ankara kedisi ve 18. yüzyıl Pers kedilerinin melezlenmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Ancak ilk Pers kedilerinin kökeni tam olarak bilinmese de ortadoğu olduğuna kesin gözüyle bakılmaktadır. Efsanelere göre bu kedi ırkı eski Pers imparatorluğunda hazine değerindeydi ve ticaret kervanları ile kaçırılırdı. İran kedisi hakkında bilinen yazılı tarih 1500'lü yıllara kadar uzanırken, bu kedinin hayranları tarihinin çok çok daha eski olduğunu belirtir. İran bölgesinde karşılaşılan antik hiyerogliflerde bu ırkın atası olan uzun tüylü kediler görülmüştür. Diğer birçok kedide olduğu gibi bu kedinin de popülerliği İngiltere Kraliçesi Victoria sayesinde popülerliği yükseldi. Kraliyet ve soylu ailelerin evlerinde yerlerini buldular. Günümüzde ise Marilyn Monroe ve Miley Cyrus gibi birçok ünlüye arkadaşlık ediyorlar. Ayrıca İran kedisi, dünyanın 826.000 dolara satılan "My Wife's Lovers" isimli dünyanın en büyük kedi tablosunda rol alır.

İran Kedisi Bakımı

İran kedisi çok fazla egzersiz ve oyunlara ihtiyaç duymadığı için bakımı nispeten kolay olsa da uzun tüylerinin bakımı diğer tüm kedilere göre daha zahmetlidir. Tüy bakımı düzenli ve doğru şekilde yapılmadığında tüylerinde düğümlenme yaşanabilir ve bu durum kediler çok ağır ağrılara neden olabilir. İran kedisi dışarıdaki canlılara karşı kendini savunamaz, bu nedenle kesinlikle dışarı salınmamalıdır ve evde yaşamalıdır. Düz burunları nedeniyle kendilerini serin tutamazlar. Bu nedenle sıcaktan hiç hoşlanmazlar ve serin alanlarda yaşamaları gerekir.

Tüy Bakımı

İran kedisinin göz alıcı ve uzun tüyleri büyük ölçüde bakıma ihtiyaç duyar. Çoğu veteriner kediler arasında en çok tüy bakımı gerektiren kedi ırkının İran kedisi olduğunu söyler. Bu nedenle tüy dökülme seviyesi de yüksek olacaktır. Düğümlerin oluşmasını önlemek için her gün geniş dişli metal bir tarakla tüylerin taranması gerekir. Bu taramanın yanında yumuşak bir fırça ile kalan tüyler fırçalanmalıdır. Tarama yaparken tüyleri ayırmanız ve köklerine kadar taramanız çok önemlidir. Aksi takdirde tüylerin diplerinde siz fark etmeden düğümler oluşabilir.

Tüylerini taramanın yanında düzenli banyo da gereklidir. Kaliteli ve kediler için üretilmiş bir şampuan ile tüyleri en az iki haftada bir yıkanmalıdır. Banyo sonrası uzun tüylerini hızlıca kurutmak için yüksek sıcaklıkta saç kurutma makinesi kullanmamalısınız. En düşük seviyesinde cildi ve tüyleri yakmadan kurutmanız gerekir. Yavruluk döneminden itibaren banyo zamanına alıştırılmaları gerekir çünkü büyüdükçe banyo ihtiyaçları daha da artar. Banyonun yanında İran kedisinin yüzü de günlük olarak yıkanmalıdır çünkü büyük gözleri gözyaşı dökmeye yatkındır. Gözyaşının yanında yemek yerken ve su içerken tüylerinde lekelenmeler de oluşabilir. Bazı  İran kedisi sahipleri, tüy bakımının zorluğu ile uğraşmamak için tüylerini aslan stilinde kestirmektedir. Aslan modelinde kedinin vücudu kısa kesilirken, baş, bacaklar ve kuyrukta kabarık tüyler bırakılır. Bu şekilde tüy bakımının yükü azaltılabilir. Tüy bakımının yanında tırnakları da düzenli olarak kesilmeli, diş hastalıklarının önüne geçmek için dişleri de fırçalanmalıdır.

Egzersiz

İran kedisi oldukça sakin ve uysal kedilerdir. Zıplama ve tırmanma yerine koşmayı ve kovalamayı tercih ederler. Sevdikleri kedi oltası gibi bir oyuncak ile günde birkaç dakika oynamak onlar için yeterli olacaktır. Özellikle peşinden koşacakları oyuncakları çok severler. Bunun dışında evin sevdikleri bir noktasında veya kucağınızda dinlenerek vakit geçirirler. Bunun yanında zihinsel olarak İran kedisini en çok rahatlatacak şey tırmalamadır. Evde kediniz için bir tırmalama alanı oluşturmak hem eşyalarınızı tırmalamasını engeller, hem de onları zihinsel olarak yatıştırır. Kediniz için tırmalama ürünlerini Mamacı Teyze üzerinden temin edebilirsiniz.

Beslenme

İran kedisi iri yapılı bir kedi olduğu için serbest şekilde beslendiğinde çok fazla kilo alabilir ve obez olabilir. Tüm kedilerde olduğu gibi zayıf kalmak daha sağlıklıdır. Bu şekilde diyabet ve kalp hastalıklarının önüne geçilebilir. Tombiş kediler her ne kadar sevimli görünseler de, bu durum ömürlerini ciddi derecede kısaltır ve çok tehlikelidir.

Doğru beslenme şekli günde iki kez olacak şekilde yüksek kaliteli kuru mama ve haftada bir kaç kez konserve mamadır. Yavruluk dönemlerinde günde üç kez kuru kedi maması idealdir. İran kedileri çenelerinin hizasız olması nedeniyle yemek yerken sorunlar ve su içerken sorun yaşayabilirler. Bu nedenle Royal Canin markasının bu kediler için özel ürettiği ve tanelerini onların çene yapısına göre tasarladığını Royal Canin Persian kuru kedi mamasını tercih edebilirsiniz. Su içişini kolaylaştırmak için ise kedi su pınarı kullanabilirsiniz.

Yaygın Sağlık Sorunları

İran kedisi de her kedi ırkında olduğu gibi bazı genetik hastalıklara yatkındır. Fakat bu yatkınlık kedinizin bu hastalıkları kesinlikle geçirecek anlamına gelmez. Sadece bu hastalıklar için dikkatli olmak önemlidir.

İlk olarak İran kedilerinin kafa yapısı nedeniyle oluşan Brakiyosefalik Sendrom, daralmış hava yolları nedeniyle solunum sıkıntısı ve horlama gibi sorunlara yol açabilir. Kediniz nefes alırken zorlanıyorsa ve horluyorsa bu hastalığı kontrol ettirmek için hemen veterinere danışın.

Büyük ve yuvarlak gözlerinde oluşan Progresif retinal atrofi görme sorunları ve körlüğe yol açabilir. Polikistik böbrek hastalığı, böbrek dokusunda kistlerin oluşmasına neden olur ve tedavi edilmezse böbrek yetmezliğine yol açabilir. Son olarak kan akışını engelleyen ve birçok kedide görülebilen hipertrofik kardiyomiyopati, kan akışını engeller ve vücutta sağlık sorunlarına neden olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

İran kedisi kucak sever mi?

Evet, İran kedileri kucakta olmayı ve okşanmayı çok severler. Sakin yapıları nedeniyle sahiplerinin kucağında uzun süre vakit geçirmeyi tercih ederler.

İran kedisi bakımı zor mu?

Evet, İran kedisinin bakımı özellikle tüy bakımından zor olabilir. Uzun tüylerinin günlük olarak taranması ve düzenli banyolar gereklidir. Ayrıca tüylerinde düğümler oluşmaması için özen gösterilmelidir.

İran kedisi çok tüy döker mi?

Evet, İran kedileri uzun tüylü oldukları için diğer kedi türlerine göre daha fazla tüy dökerler. Düzenli tüy bakımı ve tarama, tüy dökülmesini azaltmaya yardımcı olabilir.

İran kedisi ne yer?

İran kedileri yüksek kaliteli kuru mama ve haftada birkaç kez konserve mamayla beslenmelidir. Özel çene yapısına sahip oldukları için Royal Canin Persian gibi bu türe uygun mamalar tercih edilebilir.

İran kedisi sahibini sever mi?

Evet, İran kedileri sahiplerine karşı oldukça bağlıdırlar. Yeni insanlarla hemen kaynaşmazlar ancak aile üyelerine büyük sevgi beslerler.

İran kedisi banyo yapar mı?

Evet, İran kedisinin düzenli olarak banyo yapması gerekir. Uzun tüylerinin sağlıklı ve temiz kalması için en az iki haftada bir banyo önerilir.

İran kedisi ağlar mı?

İran kedileri büyük gözleri nedeniyle sık sık gözyaşı dökebilirler. Bu nedenle göz bakımı önemlidir. Gözyaşı dökmeleri, duygusal anlamda ağlama olarak değil, fiziksel bir özellik olarak görülmelidir.

İran kedileri sinirli mi?

Hayır, İran kedileri genellikle sakin ve tatlı bir yapıya sahiptir. Ancak sert davranışlara maruz kaldıklarında çekingen ya da ürkek olabilirler.

Persian kedileri yalnız bırakılabilir mi?

Evet, İran kedileri kısa süreli yalnız kalmaya dayanabilirler. Ancak uzun süre yalnız bırakılmaları önerilmez, zira sahiplerine ve ailelerine bağlıdırlar.